Vergi dünyası bugünlerde Danıştay İçtihatları Birleştirme Heyetinin 08 02 2019 tarih ve E 2013 3 Küçükköy escort bayan K 2019 1 sayılı kararını konuşuyor Karar vergiciliğin en can alıcı hususlarından biri olan defter ve evrakların incelemesiyle ibraz edilmemesi halinde uygulanan müeyyidelerin akıbeti hakkında Kararı kıymetli kılan öteki bir Escort Mecidiyeköy öge ise bir nevi kanun kararında olması
Defter dokümanların incelemeciye ibraz edilmediği birtakım durumlarda kanunen kabul edilebilir bir zorlayıcı neden vardır bazen de rastgele bir zorlayan neden yoktur Vergi dairesi Merter escort her iki durumda da mükellef aleyhine tarhiyat yapmaktadır Zorlayıcı nedenin mevcut olduğu durumlarda vergi dairesinin talebi vergi alacağı ve gecikme faizi ile sonlu Bu durumda VUK un 373 üncü unsuru ceza kesilmesine pürüz
MÜCBİR NEDEN KÂFİ NEDEN
Danıştay İçtihatları Birleştirme Şurası zorlayan neden nedeniyle defter ve dokümanların ibraz edilmediğine ait doğan uyuşmazlıklar hakkında Danıştay ın vergi işlerine bakan dört farklı daire ve heyetin alışılmamış içtihatlarından birer örnek alıp inceleyerek karar ihdas etmiştir
Bu dört karardan Danıştay Üçüncü Dairesince verilen kararda tarhiyat onanırken öteki üç kararda tarhiyatlar kaldırılmıştır Tarhiyatın onandığı kararda mükellefin ticaret mahkemesinde alınmış zayi evrakı olduğu halde incelemecinin mükelleften emtia alışı yaptığı kişi ve kuruluşlardan ihtilaflı yılla ilgili alış faturalarını temin ederek ibrazını istemediği için lokal vergi mahkemesince tarhiyat kaldırılmış lakin Danıştay Üçüncü Dairesi kararı bozmuştur
İçtihatları Birleştirme Konseyinin incelemeye aldığı başka üç karar misal niteliktedir Danıştay Dördüncü Dairesinceverilen karar ile Danıştay Dokuzuncu Dairesince verilen karar karara temel alınan Danıştay Vergi Dava Daireleri Heyeti kararıylaaynı doğrultudadır Lakin karara temel alınan karar öbür iki karara nazaran çok daha geniş bir muhteva ortaya koyduğu için benimsendiği anlaşılmaktadır
Sonuç olarak İçtihatları Birleştirme Heyeti zorlayıcı nedeni olan mükellefe ne sebeple ve ne kadar vergi kaybına sebebiyet verirse versin artık tarhiyat yapılamayacağı manasına gelen bir içtihat oluşturdu Yüksek şura kararında Mücbir sebep hallerinden rastgele birinin bulunması, vergi ödevinin yerine getirilmesini engelleyecek sebep olarak kabul edilmiştir.”Bu kabulle hareket eden Danıştay’ın Yüksek Kurul’u kararında, “O halde zorlayıcı sebep halinin varlığını ispatlayabilen bir mükellefin vergi ödevini yerine getirmeyeceğinden bahsedilemeyecektir.” demiştir.
Kararda değerli bir noktada zorlayan neden halinin varlığının tespitine getirdiği esnekliktir Şura kararında okuyalım Mücbir sebep halinin varlığının ispatı, mutlak bir hal kuralına bağlanmamış olup, ticaret mahkemelerinden alınacak zayi evrakıyla ispat edilebileceği üzere, olayın özelliğine nazaran ilgili resmi makamlardan alınan ve hukuken prestij edilebilir nitelikteki evraklarla de ispat edilebilir. İspat vasıtalarının niteliği, olayın özelliğine nazaran, misyonlu yargı yerlerince değerlendirilecektir.
SÜREYİ UZATAN ZORLAYAN NEDEN TARHİYATA PÜRÜZ NEDEN SAYILDI
VUK un 15 inci unsuruna nazaran Mücbir sebeplerden rastgele birinin bulunması halinde bu sebep ortadan kalkıncaya kadar mühletler işlemez. Bu durumda tarh zamanaşımı işlemeyen mühletler kadar uzar.” Fakat İçtihatları Birleştirme Konseyi, “Mücbir sebep hallerinden rastgele birinin bulunmasını, vergi ödevinin yerine getirilmesini engelleyecek sebep olarak” kabul etmiştir. Meğer zorlayıcı sebep hallerinde, örnek olarak VUK’un 13’üncü unsurunun 1’inci fıkrasında sayılan; ağır hastalık, ağır kaza ve tutukluk hallerinde, bu nedenlerin ortadan kalkması halinde, defter ve dokümanların ibrazına mani bir durum yoktur. Danıştay Birleştirme Şurası kararında anlaşılan ise; ağır hastalık, ağır kaza ve tutukluluk hallerinde dahi defter ve evrakların zorlayıcı neden sebebiyle ibraz edilmemesinin rastgele bir müeyyide gerektirmediğidir.
VERGİ YÖNETİMİNİN DEVRE DIŞI OLMASI KABUL EDİLEMEZ
Maddede sayılan başka zorlayan neden hallerinde ise Ticaret Mahkemesinden alınacak zayi dokümanı yahut resmi makamlardan Jandarma Karakol Komutanlığı Zabıta Amirliği İtfaiye Müdürlüğü polis vb dokümanların zorlayan neden olarak geçerli kabul edilerek ibrazdan kaçınma için kâfi görülmesi hakkaniyetli bir tahlil olmamıştır Çünkü zorlayıcı neden olarak kabul edilen iş ve süreçlerin belgelendirme süreçlerine vergi yönetimi memurlarının dahilini sağlayan bir yasal düzenleme müspet hukukta yer almamıştır Daha açık bir sözle mevcut uygulamalarda defter ve dokümanların ibraz edilmemesinin zorlayıcı neden sayıldığı olaylarla ilgili süreçlere; vergi, defter, muhasebe ve doküman nizamı hususlarında uzmanlığı olmayan kişi ve kurumlar tarafından düzenlenen evraklar temel alınmaktadır. Yüksek şura bu kıymetli kriteri dikkate almadan karar oluşturmuştur. Nitekim,Birleştirme Heyetinin benimsediği içtihatta bile “1998 ilâ 2004 yıllarına ait defter ve evrakların tamamına yakın kısmının kullanılamaz ve okunamaz durumda olması” üzere vergi terminolojisine uygun düşmeyen bir tabir kullanılmıştır. Defter ve dokümanların okunan kısmı nelerdir, hangi yıllara aittir? Yedi yıllık defter ve evraklar nasıl olur da tamamı 40 cm metrelik yer arasında sel menzilinde kalmıştır? Üzere vergici soruları sorulmadan zayii dokümanının verildiği anlaşılmaktadır.
KARAR YASAL BİR DÜZENLEMEYİ ZARURÎ KILIYOR
Bu kararla birlikte kamu finansmanı ile direkt temaslı bu mevzuda zorlayıcı neden sayılan olayların tespit ve buna ait evrakların düzenleme süreçlerine vergi yönetimi yetkililerinin yahut 3568 sayılı Kanunla yetki almış meslek mensuplarının dahilini sağlayan yasal bir düzenleme zarurî bir hal almıştır Bunun vergiye ait birinci yasal düzenlemeler ortasında yer alacağını söylemek için bu işlerden az biraz anlamak yetmektedir. Büyük vergi kayıplarına yol açacak bu boşluğun öbür türlü kapanması mümkün görünmemektedir.
Yusuf İleri